Najbardziej popularnym i podstawowym badaniem laboratoryjnym krwi jest morfologia. Dziś postaram się rozszyfrować co znaczą poszczególne skróty :).
Zacznę może od małej powtórki z biologii, żeby później się nie rozpisywać tylko przejść do konkretów. Ludzka krew składa się z części płynnej czyli osocza/surowicy (tutaj nie będę wdawać się w szczegóły) oraz tzw. elementów morfotycznych – krwinek. Krwinki dzielą się na: k. czerwone, k. białe i płytki krwi.
UKŁAD CZERWONOKRWINKOWY
- RBC – liczba krwinek czerwonych ( erytrocytów)
Erytrocyty są krwinkami występującymi w największej ilości w ludzkiej krwi. Odpowiadają za transport tlenu w organizmie.
- HCT – hematokryt
Hematokryt jest to stosunek objętości krwinek czerwonych do objętości pełnej krwi .
- HGB – hemoglobina
Mówiąc najprościej – dzięki niej krew jest czerwona. Im jest jej więcej tym odcień krwi jest intensywniejszy :D
- MCV – średnia objętość krwinki czerwonej
Określa nam wielkość krwinek czerwonych. Wartości obniżone świadczą o tym, że krwinki czerwone są mniejsze niż ustalona norma, analogiczne podwyższone wartości mówią nam o większych erytrocytach.
- MCH – średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej
Wskaźnik ten świadczy o ilości hemoglobiny w krwinkach czerwonych.
Najczęściej obniżone wartości parametrów czerwonokrwinkowych (RBC, HGB, HCT, MCV, MCH) świadczą o występowaniu niedokrwistości popularnie nazywanej anemią. Jednak do zdiagnozowania tej jednostki chorobowej koniecznie jest wykonanie jeszcze większej ilości badań m.in. ilości żelaza, kwasu foliowego czy witaminy B12.
Podwyższone parametry czerwonokrwinkowe występują raczej sporadycznie np. w chorobie- czerwienicy prawdziwej.
UKŁAD BIAŁOKRWINKOWY
Krwinki czerwone odpowiedzialne są główne za funkcję immunologiczną organizmu
- WBC – liczba krwinek białych (leukocytów)
Podwyższona liczba WBC często świadczy o występowaniu stanu zapalnego. Jednak ich wysoka liczba może występować również fizjologicznie (prawidłowo) w ciąży, w odpowiedzi na stres czy wysoką temperaturę. Natomiast obniżone wartości mogą być spowodowane występowaniem choroby nowotworowej, działaniem wybranych leków czy środków chemicznych, lecz nie tylko.
- NEU/NEU%* - liczba neutrofili (granulocytów obojętnochłonnych)
Liczba neutrofili wzrasta głównie w przypadku toczącego się w organizmie zakażenia bakteryjnego. Jednak podwyższenie liczby granulocytów obojętnochłonnych można też zaobserwować fizjologicznie w ciąży. Obniżone wartości NEU są obserwowane po uszkodzeniu szpiku, które zostało spowodowane ogólnie mówiąc chemioterapią. Jednak niższe wartości NEU mogą być również wynikiem przebytych niektórych zakażeń bakteryjnych, wirusowych czy pierwotniakowych.
- LYM/LYM% - liczba limfocytów
Liczba limfocytów wzrasta w chorobach zakaźnych (krztusiec, mononukleoza) jak również w chorobach wirusowych. Dopiero ekstremalnie (bardzo potocznie mówiąc) przekroczone normy wartości liczby limfocytów mogą sugerować występowanie choroby nowotworowej białaczki. Jednak nie są jej jednoznacznym wyznacznikiem!
- MONO/MONO% - liczba monocytów
Wzrost liczby monocytów może być spowodowany wybranymi chorobami zakaźnymi takimi jak np. mononukleoza.
- EO/EO% - liczba eozynofilii (granulocytów kwasochłonnych)
Najczęściej o podwyższonej ilości eozynofili mówimy w przypadku chorób alergicznych i pasożytniczych.
- BAZO/BAZO% - liczba bazofili (granulocytów zasadochłonnych)
Wzrost liczby BAZO obserwujemy u chorych ze stanami alergicznymi i przy nadwrażliwości na leki.
* Liczby białych krwinek podawane się w tzw.wartościach bezwzględnych czyli konkretnej liczby komórek (pierwsza wartość np. NEU) oraz w wartościach procentowych (np. %NEU) - ile procent z całej liczby krwinek białych (WBC) stanowi dana grupa.
UKŁAD PŁYTKOWY
- PLT – liczba płytek krwi (trombocytów)
W przypadku płytek krwi najczęściej mamy do czynienia ze zmniejszą ich liczbą. Przyczyną tego stanu mogą być infekcje, niedobory kwasu foliowego czy witaminy B12, nowotwory jak i inne choroby. Natomiast podwyższona liczba PLT może świadczyć o przewlekłym stanie zapalnym, niedoborze żelaza czy niektórych nowotworach, ale być również wynikiem wysiłku fizycznego. Istnieje również schorzenie – nadpłytkowość samoistna ( nie ma określonej przyczyny jej występowania).
Mam nadzieję, że się zbytnio nie rozpisałam i napisałam to jak najbardziej zrozumiale :). Jakby były jakieś wątpliwości to piszcie chętnie odpowiem na pytania. Dajcie znać czy jesteście zainteresowani konkretnymi normami morfologii krwi. Nie pisałam tego w tym poście, bo wtedy byłby to naprawdę tasiemiec :D.
Pozdrawiam, Agulens
UWAGA! Wszystkie podane wiadomości opierają się na mojej aktualnej wiedzy popartej fachową literaturą. Moją one wyłącznie charakter informacyjny i nie mogą stanowić podstawy do wystawienia jakiejkolwiek diagnozy medycznej bez konsultacji z lekarzem specjalistą.
